Aktualności

W trakcie naszego ostatniego webinaru pt. „Zdrowa dieta bezglutenowa – jak uchronić się przed niedoborami?” wśród uczestników rozwinęła się dyskusja na czacie na temat komunii bezglutenowej. Zwłaszcza dla osób rozpoczynających przygodę z dietą bezglutenową jest to zaskakujące, że komunikanty zawierają gluten!

Tym wpisem chcemy przybliżyć ten ważny temat, szczególnie osobom, które zaczynają swoje bezglutenowe życie a temat komunii jest dla nich ważny. Tradycyjny komunikant oraz opłatek wigilijny jest zrobiony z mąki pszennej i wody. Przyjmowanie takiego komunikantu co niedzielę całkowicie niweczy skutki stosowania diety bezglutenowej. Malutki komunikant może zawierać około 25 mg czystego glutenu! W przeliczeniu  to około 83 000 ppm glutenu (miligramów na kilogram produktu). Więcej na ten temat pisaliśmy tutaj. Przypominamy, że według prawa żywnościowego produkty bezglutenowe mogą zawierać nie więcej niż 20 ppm glutenu.

Co oznacza określenie „niskoglutenowy”?

Dzięki staraniom Stowarzyszenia Episkopat polski przychylił się do potrzeb bezglutenowych wiernych i od 2009 roku osoby wymagające diety bezglutenowej mogą otrzymywać komunię św. pod postacią specjalnego komunikantu. (treść noty Episkopatu). Jest on wyrabiany ze skrobi pszennej bezglutenowej i wody. Ze względu na prawo kanoniczne te komunikanty są nazywane „niskoglutenowymi” ale w praktyce są bezglutenowe. Określenie „niskoglutenowy” wynika wyłącznie z przepisów prawa kanonicznego. Natomiast ten specjalny komunikant może być szkodliwy dla osób z alergią na pszenicę. Mimo, że nie zawiera glutenu, co jest potwierdzone badaniami w przypadku komunikantów objętych licencją na znak Przekreślony Kłos, to może zawierać inne białka pszenne, które mogą spowodować reakcję alergiczną u osób uczulonych. Warto o tym pamiętać.

Czy można przyjąć komunię św. pod postacią wina?

Generalnie można, ale warto przyjrzeć się jak wygląda proces konsekracji (transsubstancjacji) i co się dzieje na ołtarzu. Zgodnie z obrzędem żaden okruszek komunikantu, a używa się zwykłego, nie może się zmarnować. Dlatego ksiądz wszelkie okruszki, np. z palców strzepuje do kielicha z winem. Zatem istnieje ryzyko, że przyjmując komunię pod postacią wina wierny spożyje te okruszki.

Jak wygląda przyjmowanie komunii św. – od czego zacząć?

Należy zacząć od rozmowy z  proboszczem swojej parafii o chęci przyjmowania komunii św. pod postacią niskoglutenowych komunikantów. Możliwe są dwa rozwiązania: albo specjalne komunikanty zostaną zamówione przez księdza proboszcza, albo poprosi nas on o samodzielne dostarczenie komunikantów do kościoła. W 100% bezpieczne bezglutenowe komunikanty dostępne są w ofercie firmy Christ. Można je zamówić przez internet. Komunikanty tej firmy posiadają licencję na znak Przekreślonego Kłosa.

Kwestie organizacyjne związane z  udzielaniem komunii

Kiedy mamy już kupione komunikanty lub zostały one zamówione przez księdza, pozostaje ustalenie kwestii organizacyjnych, związanych z  udzielaniem komunii. Warto poprosić księdza, aby o dostępności komunikantów niskoglutenowych poinformował w niedzielnych ogłoszeniach parafialnych. Dzięki temu informacja na pewno dotrze do innych osób na diecie bezglutenowej. Natomiast jeśli już wiemy, że w  naszej parafii jest kilka takich osób, warto poprosić proboszcza o zakonsekrowanie komunikantów dla osób z celiakią na stałe. Oznacza to, że komunikanty te będą zawsze obecne w tabernakulum.

Dzięki temu unikniemy konieczności zgłaszania się do księdza przed każdą mszą z prośbą o przygotowanie dla nas osobnego komunikantu, który dopiero zostanie konsekrowany podczas mszy. Podchodzimy wtedy do komunii tak jak wszyscy wierni, tylko na końcu. Podchodząc do księdza udzielającego komunii św., informujemy go o tym, że jesteśmy na diecie bezglutenowej i prosimy o bezglutenową komunię. Ksiądz wyjmuje wtedy z tabernakulum osobny kielich z komunikantami niskoglutenowymi. Dobrze, jeśli wcześniej opłucze palce wodą. Często przy tabernakulum stoi do tego celu naczynie w wodą.

A co, kiedy jesteśmy w innym kościele, poza swoją parafią?

Zabieramy ze sobą pudełeczko z  własnymi komunikantami. Na kilka minut przed rozpoczęciem mszy św. udajemy się do zakrystii, mówiąc o celiakii/diecie bezglutenowej i prosimy o udzielenie komunii św. pod postacią niskoglutenowego komunikantu. Jedynym minusem jest to, że musimy przystąpić do komunii jako pierwsi. To ważne, bo bycie pierwszym daje pewność, że ksiądz udziela komunii dłońmi, którymi nie dotykał zwykłych komunikantów.

Bycie pierwszą osobą przyjmującą komunię nie zawsze jest łatwe. Ale my, bezglutenowcy, jesteśmy zwykle przyzwyczajeni do tego, że o swoje sprawy dbamy sami. Każdego dnia pieczołowicie sprawdzamy skład produktów spożywczych, w restauracji wypytujemy kelnera o każdy składnik potrawy itd. Tak samo w kościele, jeśli to dla nas ważne i chcemy przyjmować komunię św., powinniśmy sami o to zadbać. W pewien sposób musimy wyjść przed szereg, ale pamiętajmy, że stanowimy też przykład i wsparcie dla innych.

Wykaz parafii, w których dostępna jest komunia św. dla osób chorych na celiakię, znajduje się na naszej stronie: www.celiakia.pl/parafie-przyjazne-bezglutenowcom. Zachęcamy do zgłaszania nam swoich parafii, w których komunia niskoglutenowa jest dostępna. Można przesyłać ja na adres: p.sabak@celiakia.pl.

Natalia Lipietta – dietetyk Centrum Diety Bezglutenowej

Paulina Sabak-Huzior – praktyk