Çölyaklı ziyaretçiler için
Polonya’ya hoşgeldiniz. Polonya güzel ve ilginç bir ülkedir. En başta ülkemizi ziyaret etmek isteyen bütün çölyaklılara ve glütensiz diyet tutanlara iyi bir haberimiz var. Bu diyet ile Polonya’da yaşayabilirsiniz. Polonya’daki koşullar nasıl diye sorarsanız:
Diyetetik ürünleri, bunun içinde glütensiz ve sütsüz ürünleri sağlıklı gıda satan dükkanlarda bulabilirsiniz. Her büyük şehirde bu gibi birkaç dükkan vardır. Dükkanlarda da spariş yapabilirsiniz. Ürün çeşitleri dükkanı yürüten kişiye bağlıdır. Genelde birkaç tür ekmek, makarna, tatlı ve un bulabilirsiniz.
Pirinç ekmeğini marketlerde ve bakkallarda bulabilirsiniz.
„Yerliler” glütensiz ürünleri telefon ve internet aracılığı ile direk eve spariş edebilirler. Glütensiz pizza ve Batı Avrupa ürünleri dahil çeşit çoktur.
Polonya’ya birkaç günlüğüne geliyorsanız ve şehir dışında kalacaksanız, glütensiz ürünlerinizi yanınıza almanızda fayda var.
Daha uzun kalacaksanız ve Polonyalı bir aileye gelecekseniz, sizin için ürün sparişi yapabilir (üreticilerin telefon ve adresleri burada) ve menülerini biraz değiştirebilirler (www.celiakia.org.pl sayfasından bilgilenebilirler).
Otelde rezervasyon yaptığınızda otel çalışanlarından size glütensiz ürünler hazırlamalarını rica edebilirsiniz. Otel restoranında yemek istiyorsanız restoranın aşçısı (şefi) ile konuşmakta fayda vardır. Diyetinizi anlatır, size uygun olan yemekleri belirleyebilirsiniz.
Aşağıdaki tabelaya glütensiz diyet ve diyet koşulları hakkında kısa bir Lehçe bilgi koyuyoruz.
Jestem na diecie bezglutenowej. Nie mogę spożywać produktów zawierających pszenicę, żyto, jęczmień i owies oraz wszelkich wyrobów z ich dodatkiem, szczególnie mąki, skrobi i bułki tartej. Mogę jeść: kukurydzę, ryż, ziemniaki, soję, proso, grykę i wszelkie ich przetwory. Również wszystkie warzywa i owoce, mleko, ser biały, jajka, świeże mięso i wysokogatunkowe wędliny. Glutenu nie zawierają również masło, margaryny, oleje, oliwa z oliwek.
Lokantaya öğle yemeği veya akşam yemeği yemek için gitmek istediğimizde daha çok problem yaşayabiliriz. Varşova’da bir glütensiz lokanta var. Başka lokantalarda kendimize bir yemek seçmek için garsonla konuşmamız gerek.
Çorbalar risklidir, çünkü çoğunlukla unludur. Bunun dışında haşlanmış patates yenebilir (patatesin yemeğin temel besinlerinden olduğu bir ülkede yaşıyoruz), pilav ve karabuğday da bulabilirsiniz. Bunun yanına örneğin kızarmış tavuk (üzerine hangi baharat koyulduğundan emin değilseniz derisini ayırabilirsiniz), ızgara et (yine bahartları sormak gerek) veya sossuz et ısmarlayabilirsiniz. Genelde salatalar güvenlidir.
Bir süredir Polonyalı üreticiler etiketlerde üründe glüten bulunuyorsa bunu yazmak zorundalar, ancak sadece büyük, bilinen firmalara tamamıyla güvenebilirsiniz.
Etiketin üzerinde „zawiera gluten” (glüten içerir) ya da „może zawierać śladowe ilości glutenu” (eser miktarda gluten içerebilir) yazısını okursanız veya ürünün içeriğinde „mąka pszenna” (buğday unu), „mąka żytnia” (çavdar unu) görürüseniz bu ürünü yememelisiniz.
Ama bu yazının olmaması ne yazık ki ürünün güvenilir olduğu demek değildir.
Gördüğünüz gibi çölyaklıların yaşamını kolaylaştırmak için daha yapılacak çok şey var. Derneğimiz bu yüzden kurulmuştur. Gönüllü olarak çalışıyoruz, İngiltere ve İtalya’daki kuruluşlar ise bizim için bir örnektir.
Eğer sorularınız varsa lütfen bize yazın (kontak) veya arayın: (0048) 503345764 (Türkçe konuşabileceğiniz numara).
Saygılarımızla
Polonya Çölyaklılar ve Glütensiz Diyet Tutanlar Derneği
