Dziecko na diecie bezglutenowej w szkole – jak mu pomóc?

Jeśli Twoje dziecko jest od niedawna na diecie bezglutenowej lub zaczyna edukację w nowej placówce, przed Wami wyzwania związane z początkiem roku szkolnego. Podpowiadamy, jak sobie poradzić w tym szczególnym czasie.

Jak pokazują wyniki naszej ankiety dla rodziców, stosowanie diety bezglutenowej w przedszkolach i szkołach przeważnie wiąże się z problemami. Nieliczni szczęśliwcy mają dostęp do placówek, w których dziecko może zjeść bezpieczny posiłek, a nauczyciele, wychowawcy i inne dzieci w pełni rozumieją naszego celiaka. Niestety nasz temat dla wielu placówek wciąż jest „niszowy”.

Od czego zacząć?

Od rozmowy z wychowawcą:

  • Wyjaśnij, co to jest celiakia, gluten i dlaczego tak ważne jest, aby dziecko ściśle przestrzegało diety bezglutenowej.
  • Opowiedz o objawach, jakie dziecko miało przed diagnozą, wyjaśnij, co się stanie, jeśli przypadkowo spożyje gluten, jak mu wtedy pomóc. Możesz skorzystać z materiałów Stowarzyszenia, które przesyłamy bezpłatnie naszym członkom i chętnym bibliotekom, szkołom i przedszkolom.
  • Opowiedz o diecie bezglutenowej – jakie produkty są zabronione, a które dziecku wolno jeść. Wyjaśnij, jak nie dopuścić do zanieczyszczenia glutenem posiłku bezglutenowego, np. podczas zajęć kulinarnych czy różnego rodzaju wspólnych szkolnych imprez.
  • Podaj parę obrazowych przykładów sytuacji, kiedy Twoje dziecko może czuć się wykluczone ze względu na dietę, np. wspólne klasowe wyjście na pizzę czy poczęstunek urodzinowym glutenowym tortem. Z pewnością pomoże to wychowawcy lepiej zrozumieć dziecko i jego poczucie izolacji i wykluczenia.
  • Omów z wychowawcą sposób przekazania informacji na temat diety bezglutenowej Twojego dziecka rodzicom dzieci z grupy lub klasy. Dziecko będzie chodziło na urodziny do kolegów, będzie zapraszane do ich domów. Dlatego warto podpowiedzieć rodzicom, jak w prosty i bezpieczny sposób mogą je ugościć. Najlepiej zrobić to podczas zebrania, po wcześniejszym ustaleniu tego z wychowawcą.
  • Jeśli w grupie lub klasie jest zwyczaj częstowania się słodyczami, np. w dniu urodzin, omów tę sytuację i jeśli jest taka potrzeba, podrzuć wychowawcy trochę bezglutenowych zapasów dla Twojego dziecka „na czarną godzinę”.

Inne sprawy, o których warto pamiętać

  • Wspólne wyjścia, wyjazdy na zielone szkoły i wycieczki – Twoje dziecko ma pełne prawo w nich uczestniczyć. Wymaga to jedynie życzliwości otoczenia i wcześniejszego przygotowania. Nie bój się tego wyzwania i nie pozbawiaj dziecka radości z wyjazdu z rówieśnikami. Jak wysłać dziecko na wycieczkę lub zieloną szkołę? Piszemy o tym w poradniku Dziecko na diecie bezglutenowej.
  • Planowanie z wyprzedzeniem wspólnych posiłków, zajęć kulinarnych, spotkań wigilijnych i innych tego rodzaju wydarzeń. Jeśli będziesz w stałym kontakcie z wychowawcą, będziesz mieć szansę zaopatrzyć dziecko w odpowiednie bezglutenowe produkty spożywcze. Przed spotkaniem wigilijnym możesz np. kupić opłatek bezglutenowy, którym podzielą się wszystkie dzieci.

Jak opowiedzieć o diecie bezglutenowej dziecka jego rówieśnikom?

W przyszłym roku szkolnym do szkół wejdzie nowy przedmiot: edukacja zdrowotna. Bardzo chcielibyśmy, aby w podstawie programowej znalazł się temat celiakii i diety bezglutenowej. Póki co o edukację na ten temat kolegów i koleżanek z klasy lub grupy naszego dziecka musisz zatroszczyć się samodzielnie. Oczywiście w porozumieniu z wychowawcą i w sposób dostosowany do wieku dzieci.

  • Może to zrobić wychowawca, np. przeprowadzając zajęcia na temat różnego rodzaju alergii i nietolerancji pokarmowych.
  • Można zorganizować w klasie bezglutenowe warsztaty kulinarne, a przy okazji opowiedzieć o diecie bezglutenowej. Degustacja bezglutenowych smakołyków może okazać się bardzo pomocna 🙂
  • Pomocne mogą się okazać publikacje dla dzieci młodszych i starszych na temat celiakii i diety bezglutenowej stworzone przez Stowarzyszenie: Co je Jan? I dlaczego nie ciastko? oraz Ola, Franek i Gucio Gluten. Bezglutenowa lektura obowiązkowa. Na życzenie szkoły lub przedszkola wysyłamy je bezpłatnie.

Według relacji wielu rodziców wspólne czytanie w klasie o przygodach Oli i Franka spotyka się z dużym zainteresowaniem dzieci. Po takich lekturach, zajęciach edukacyjnych lub wspólnych warsztatach kulinarnych rówieśnicy wykazują zazwyczaj dużą empatię i sami pomagają dziecku w przestrzeganiu diety. Problem nietolerancji pokarmowych staje się zresztą coraz powszechniejszy i z pewnością część dzieci się z nim zetknęła.

Posiłki bezglutenowe w szkole?

W większości placówek dzieci nie mają możliwości spożywania bezpiecznych bezglutenowych posiłków na stołówkach. To trudny temat, nad którym pracujemy w ramach Parlamentarnego Zespołu ds. Celiakii. A projekt zmiany ustawy Prawo oświatowe o ciepłych posiłkach w szkole zgodnych z wymaganiami zdrowotnymi dzieci jest już w sejmie. Dlatego prawdopodobnie będziesz na razie zapewniać dziecku posiłki we własnym zakresie. Omów to z wychowawcą, dyrekcją, stołówką – może będzie je można podgrzać w szkole? Ważne by nie izolować dziecka na diecie bezglutenowej, ale też żeby „inne” jedzenie nie stało się dla niego problemem. Działaj z wyczuciem.

Nasze doświadczenie mówi, że łatwiej jest osiągnąć sukces, jeśli we wszystkich trudnych sytuacjach związanych z dietą będziesz prosić, a nie wymagać. Jest szansa, że spokojna i rzeczowa rozmowa ułatwi drugiej stronie zrozumienie problemów związanych z dietą bezglutenową. W końcu dotyczy to dziecka, a większość osób, z którymi będziesz rozmawiać, to także rodzice.

Uwaga: jeśli korzystasz z Librusa, zachęcamy by poinformować nauczycieli oraz wychowawców, że tutaj czeka na nich nasz artykuł na temat celiakii, a tutaj najświeższy tekst na temat dziecka na diecie bezglutenowej.

Dziecko na diecie bezglutenowej w szkole – jak mu pomóc?