MDC 2021: Objawy celiakii w jamie ustnej – niedostrzegany problem?

Celiakia bywa przez lekarzy nazywana „klinicznym kameleonem”. Różnorodność symptomów i to z jak różnym nasilenie występują u poszczególnych chorych jest sporym wyzwaniem diagnostycznym. Czy pamiętają o tym stomatolodzy? Wszak pierwszy kontakt z glutenem następuje już w jamie ustnej.

Zmiany chorobowe mogą zachodzić w błonie śluzowej i najczęściej przyjmują formę nawracających aft. Obserwacje kliniczne wskazują, że nawet u 30% pacjentów z klasycznymi aftami jamy ustnej można zdiagnozować celiakię. Problem wykwitów „rzekomoaftowych” może dotyczyć od 4 do 40% osób z niezdiagnozowaną celiakią. Zmiany aftowe mogą występować na policzkach, wargach, podniebieniu miękkim lub powierzchni grzbietowej języka. Zawsze są bolesne, a ich leczenie bywa trudne.

W następstwie zaburzonego wchłaniania w jelicie cienkim dochodzi do powstania niedoborów pokarmowych, w tym witaminy B12 i kwasu foliowego. To może manifestować się innym bolesnym problemem – zmianami zapalnymi w kątach ust.

Choroba może też objawić się zmianami na języku. Najczęstsze z nich to zapalenie zanikowe powierzchni grzbietowej, ból, pieczenie, kłucie języka, zaburzenia smaku. Objaw pieczenia może dotyczyć nawet co trzeciej osoby z chorobą trzewną.

Najbardziej charakterystycznym objawem celiakii w jamie ustnej jest jednak niepełna mineralizacja lub niedorozwój (hipoplazja) szkliwa zębów. Zmiany takie rzadziej występują w uzębieniu mlecznym – u około 5% dzieci z celiakią. W uzębieniu stałym hipoplazje szkliwa występują u od 20 do nawet 96% osób z celiakią. Objawiają się białymi lub brunatnymi zmianami na powierzchni szkliwa, ubytkami w postaci dołków, bruzd, co może z czasem prowadzić do braku szkliwa na powierzchni zębów. Hipoplazja to poważny problem estetyczny oraz zwiększone ryzyko rozwoju próchnicy.

U dzieci i młodzieży z celiakią opóźnia się wyrzynanie zębów stałych, co prowadzi do wad zębowych i zgryzu. Zmiany w jamie ustnej wymagają interwencji stomatologa ogólnego (pedodonty w przypadku dzieci), protetyka, ortodonty i periodontologa.

Wszystkim osobom, które chcą pogłębić temat zmian w jamie ustnej spowodowanych celiakią polecamy ten artykuł.

Jak zdiagnozować celiakię?

Jakie są inne objawy choroby?

#CeliakiaMistrzyni w Chowanego
#MDC2021

MDC 2021: Objawy celiakii w jamie ustnej – niedostrzegany problem?