Aktualności
Mikrobiota 2022 – co nowego w omice i klinice?
Układ pokarmowy człowieka zamieszkują biliony mikroorganizmów: bakterii, wirusów i grzybów. Od tego złożonego mikrosystemu uzależnione jest nasze zdrowie. Mikrobiota jelitowa odgrywa kluczową rolę w budowaniu odporności, ochronie przed patogenami, inicjowaniu i podtrzymywaniu procesów zapalnych, co ma wpływ na funkcjonowanie wszystkich organów. Zaburzenie jej struktury (dysbioza) poprzedza m.in. rozwój alergii i celiakii. Mikrobiom jelitowy może mieć nawet wpływ na szansę zajścia w ciążę.
4 czerwca 2022 odbyła się kolejna bardzo interesująca konferencja online z cyklu „Nutribiota” zorganizowana przez zespół Pani Profesor Ewy Stachowskiej z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego. Tematy wszystkich (ponad 20!) wykładów dotyczyły roli mikrobioty jelitowej w rozwoju schorzeń poszczególnych narządów organizmu.
Szkodliwe słodziki?
Ciekawy wykład dr n. roln. Arlety Drozd dotyczył wpływu dodatków do żywności na mikrobiotę jelitową. Analiza bezpieczeństwa tych substancji dotyczy głównie ich bezpośredniej toksyczności. Znacznie mniej uwagi poświęca się wpływowi tych związków na przewód pokarmowy i układ odpornościowy. Niekorzystny wpływ wielu z nich, np. konserwantów, emulgatorów, substancji zagęszczających (takich jak np. maltodekstryna) jest już powszechnie znany. Pani Doktor zwróciła natomiast uwagę na niekorzystne działanie słodzików: aspartamu, acesulfamu K, sacharyny, sukralozy, stewii, powszechnie stosowanych w przetworzonej żywności.
Przez długi czas uważano je za obojętne dla zdrowia człowieka. Jednak okazuje się, że ich spożywanie prowadzi do wzrostu stężenia metabolitów prozapalnych i prowadzi do stanu zapalnego w jelicie i organizmie (powodując dysbiozę). Słodziki zwiększają chęć do spożycia posiłku węglowodanowego. Wszystkie przenikają przez łożysko i do mleka matki, wywierając niekorzystny wpływ na potomstwo (wzrost nietolerancji glukozy, przyrost masy ciała, wzrost tkanki tłuszczowej).
Za bezpieczną alternatywę dla cukru w kontekście mikrobiomu można uznać poliole (erytrol, lactitol, isomalt, maltitol, ksylitol, sorbitol). Umiarkowane ich dawki mają działanie prebiotyczne, zwiększając w okrężnicy aktywność bakterii wpływających na produkcję krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Te z kolei odgrywają istotną rolę w utrzymywaniu integralności bariery nabłonkowej jelit. Niestety wspomniane alternatywy dla cukru i słodzików spożywane w większej ilości działają przeczyszczająco.
Inne ciekawe informacje dotyczące mikrobiomu jelitowego:
- Niekorzystny wpływ na mikrobiotę ma zanieczyszczenie powietrza. W badaniach obserwuje się, że sprzyja ono wzrostowi bakterii o działaniu prozapalnym.
- Mikrobiota bierze udział w indukowaniu objawów związanych z tzw. long COVID. Są to utrzymujące się miesiącami po przebytym zakażeniu problemy z koncentracją, pamięcią, z oddychaniem, przewlekłe zmęczenie. Wykazano ewidentne różnice w składzie mikrobioty u pacjentów, którzy przeszli infekcję z objawami i bez objawów. Nowe terapie leczenia zaburzeń pocovidowych są oparte na modulacji mikrobioty jelitowej (probiotyki, prebiotyki, transplantacja mikrobioty jelitowej).
- Mikroorganizmy są łącznikiem pomiędzy centralnym układem nerwowym a przewodem pokarmowym (oś jelito-mózg). Można to wykorzystywać w leczeniu chorób psychicznych, m.in. depresji. Probiotyki wprawdzie nie mogą zastąpić leczenia farmakologicznego i terapeutycznego, ale je z sukcesem wspomagają.
- Mikrobiom jelitowy ma też wpływ na układ kostny poprzez modulację wchłaniania składników pokarmowych budujących kości oraz modulowanie układu immunologicznego i hormonalnego.
Więcej informacji i omówienie wykładów znajduje się tutaj:
https://dietetycy.org.pl/sprawozdanie-z-konferencji-naukowej-nutribiota-2022/
Wykład na temat pozytywnego wpływu probiotyków na wchłanianie żelaza u kobiet w ciąży:
Grażyna Konińska, dietetyczka Centrum Diety Bezglutenowej
