Aktualności

Zdrowe jelita kluczem do zdrowia całego organizmu – to najważniejsze przesłanie warszawskiej konferencji, która odbyła się 25 maja 2019 r. z okazji XIV Międzynarodowego Dnia Celiakii. Do Instytutu Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej im. Macieja Nałęcza PAN przybyło ponad 220 osób.

Wykłady

Jako pierwsza wystąpiła Pani prof. dr hab. n. med. Bożena Cukrowska, kierownik Pracowni Immunologii Instytutu „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” w Warszawie. W wykładzie pt. „Bariera jelitowa w celiakii” w zajmujący sposób przedstawiła najnowszy stan wiedzy dotyczący mikrobiomu i bariery jelitowej w celiakii. Ostatnie dwudziestolecie jest okresem intensywnych badań nad mikroflorą zasiedlającą ludzki organizm.
Jak mogliśmy się dowiedzieć z prezentacji, jelita to główny element naszego systemu immunologicznego. Mikrobiota jelitowa wpływa na kształtowanie nabłonkowej bariery jelitowej. Zaburzenia składu mikrobioty jelitowej (jej dysbioza) powodują nieprawidłowe funkcjonowanie tej bariery (tzw. przeciekające jelito), skutkując częstszym występowaniem chorób alergicznych, układowych o podłożu autoimmunologicznym – w tym zapalnych chorób jelit – chorób metabolicznych i nowotworowych oraz przewlekłych stanów zapalnych. Niewątpliwie u chorych na celiakię w porównaniu do osób zdrowych zauważa się zaburzenia mikrobiomu jelitowego (dominacja jednych, zanik lub znaczące obniżenie stężenia innych mikrobów) . Niestety w większości przypadków zmiany te utrzymują się po wprowadzeniu diety bezglutenowej.

Drugi wykładowca, Pani dr Małgorzata Jałosińska z Zakładu Higieny i Zarządzania Jakością Żywności SGGW, w swoim wykładzie pt. „Probiotyki – naturalna bariera ochronna” omówiła przyczyny dysbiozy, którymi są m.in: antybiotykoterapia, nadmierny stres, brak ruchu, nadużywanie używek i leków, spożywanie niezdrowej żywności (nadmiar mięsa, konserwanty, sztuczne barwniki, toksyny). Rozliczne badania potwierdzają dobroczynne działanie terapii probiotycznych (również terapii naturalnych, np. kiszonkami i fermentowanymi napojami). Wykazano, że probiotyki i prebiotyki pełnią funkcję ochronną przed infekcjami, biegunkami bądź redukują częstość lub nasilenie egzemy i atopowego zapalenia skóry. Najwięcej szczepów probiotycznych pochodzi z rodzajów bakterii: Lactobacillus i Bifidobacterium.

W drugiej sesji podczas wykładu pt. „Polskie superfoods – zdrowe i bezglutenowe” uczestnicy mogli dowiedzieć się, jak nie nadwyrężając kieszeni zapewnić sobie pełen zestaw witamin, makro- i mikroskładników pozwalających zachować pełnię zdrowia. Wykład przedstawiła mgr Grażyna Konińska, dietetyk z Centrum Diety Bezglutenowej. Często zachwycamy się ezgotycznymi superfoods zapominając, że mamy własną superżywność – owoce i warzywa bogate w polifenole, karotenoidy i wszelkiego rodzaju bezcenne dla zdrowia substancje. Oprócz aronii, czarnego bzu, rokitnika, jarmużu, czosnku, pokrzywy, żurawiny, kiełków czy rzeżuchy, podczas prezentacji dowiedzieliśmy się o obecnie zapomnianych roślinach, takich jak: kotewka (kasztan wodny), skorzonera, salsefia, kard, świerząbek bulwiasty, korzeń łopianu, orzeszki buku, brukiew.

W drugiej części konferencji Pani dr n. med. Edyta Biernat-Kałuża z Centrum Medycyny Żywienia i Stylu Życia podczas prezentacji pt. „Choroby autoimmunologiczne – wyzwanie XXI wieku”  przedstawiła ten nasilający się w ostatnich dziesięcioleciach problem. Schorzenia te, zwane chorobami z autoagresji wynikają z nieprawidłowej pracy układu odpornościowego, który z obrońcy staje się autoagresorem produkującym liczne przeciwciała atakujące własne tkanki lub cytokiny (cząsteczki sygnałowe) prowokujące do takiego ataku. Niestety, badania potwierdzają, że choroby autoimmunologiczne występują częściej u osób predestynowanych (posiadających haplotyp HLA i inne geny predysponujące). Częstość zwiększa się ze wzrostem szerokości geograficznej (co sugerowałoby że być może mają związek z niedoborem UV i/lub niedoborem wit. D3), wydaje się być też zależna od wpływu hormonów (u kobiet 78-85%), urazów fizycznych i termicznych, stanów zapalnych. Aby rozwinęła się choroba z autoagresji, niezbędne jest równoczesne zaistnienie trzech czynników: predyspozycji genetycznej, czynników środowiskowych oraz zwiększonej przepuszczalności bariery jelitowej. Pocieszające jest to, że geny jedynie „ładują pistolet”, ale to czynniki środowiskowe, na które możemy mieć wpływ, „pociągają za spust”. Takimi czynnikami mogą być: infekcje wirusowe i bakteryjne, np. Yersinia, Borelii, Chlamydia, Mycoplasma, zanieczyszczenia środowiskowe (w tym metale ciężkie, pestycydy), czynniki pokarmowe oraz stres i hormony.

Podsumowując: rozwój badań nad genomem ludzkim przyniósł informację o tym, że organizm człowieka w aspekcie genetycznym złożony jest jedynie w 1% z genów ludzkich wobec 99% genów mikroorganizmów go zasiedlających. Skłania to do traktowania organizmu jako całego ekosystemu, zbioru pozostających ze sobą w ścisłej zależności komórek ludzkich oraz mikroorganizmów. Z uwagi na tak szeroki wpływ mikroflory jelitowej na ludzki organizm przez całe jego życie, znajomość jej składu i czynników na nią wpływających już od momentu porodu jest zagadnieniem bardzo ważnym. Najnowsze doniesienia sugerują, że odtworzenie prawidłowej funkcji bariery jelitowej może spowolnić a nawet zatrzymać proces autoimmunologiczny.

Małe co nieco

Podczas przerw w konferencji uczestnicy odwiedzali stoiska producentów żywności bezglutenowej oraz degustowali przysmaki przygotowane przez firmy: Balviten, Atelier Smaku, Bezgluten, Incolę, Putkę, Jawo, Schär, a także mogli zapoznać się z ofertą laboratorium Euroimmun. W przerwie obiadowej uczestnicy zostali poczęstowani curry z indyka z ryżem przygotowanym przez firmę Macro Bios Bar należącą do programu MENU BEZ GLUTENU.

Walne Zgromadzenie

Po konferencji odbyło się coroczne Walne Zgromadzenie Członków naszego Stowarzyszenia. Zarząd zaprezentował sprawozdanie finansowe i merytoryczne za rok 2018, a także przedstawił plany na najbliższą przyszłość. Przegłosowaliśmy niezbędne uchwały, w tym o absolutorium dla Zarządu Stowarzyszenia. Zgromadzenie przyjęło także w poczet członków honorowych kolejną osobę, która w sposób szczególny zasłużyła się misji Stowarzyszenia: Pana Karola Okrasę. Pod koniec spotkania rozlosowaliśmy voucher na pobyt w Hotelu pod Jedlami z Wisły, który należy do naszego programu MENU BEZ GLUTENU oraz drobne upominki od Stowarzyszenia.

Bardzo dziękujemy Wykładowcom, którzy poświęcili czas, by przygotować i wygłosić bardzo ciekawe prezentacje, a także Partnerom za wsparcie i udział w konferencji, firmom: Balviten, Atelier Smaku, Bezgluten, Incola, Putka, Jawo, Schär oraz Euroimmun.

Dziękujemy też wszystkim koleżankom i kolegom za pomoc w przygotowaniu i realizacji konferencji, a Piotrowi Jafiszowowi za wykonanie dokumentacji fotograficznej.