Aktualności

Sucha blada skóra, łamliwe włosy i paznokcie, duszności, kołatania serca, ciągłe zmęczenie, bóle i zawroty głowy, osłabienie – to mogą być objawy anemii (niedokrwistości). Anemia z niedoboru żelaza to najczęściej występujący u dorosłych pozajelitowy objaw celiakii, czasem w ogóle jedyny. Przeczytaj ten tekst, jeśli ktoś z Twoich bliskich cierpi z powodu trudnej do wyleczenia anemii.

Celiakia przybiera wiele masek i potrafi się doskonale kamuflować. W Polsce najczęstszym objawem choroby u osób dorosłych okazuje się anemia, co wynika z badań przeprowadzonych przez naukowców. Średnio ponad 9 lat trwa leczenie niedokrwistości, zanim pacjent uzyska prawidłową diagnozę. A najczęściej pacjentka – zobacz, dlaczego kobiety częściej chorują na celiakię.

Historia Joli

Odkąd pamiętam, miałam bardzo słabą morfologię, a poziom czerwonych krwinek, hematokrytu czy żelaza poniżej dolnej granicy normy. Udawało się to poprawić, kiedy przyjmowałam doustnie preparaty żelaza. Kiedy jednak je odstawiałam, wyniki pikowały w szybkim tempie. Często słyszałam, że anemia to taka cecha mojego organizmu, taka uroda po prostu.
Jednak moja lekarka prowadząca nie dawała za wygraną, starała się znaleźć przyczynę tego stanu rzeczy. Kierowała mnie na kolejne badania: USG jamy brzusznej – wynik nie odbiegał od normy, gastroskopię – wynik również prawidłowy. Z czasem byłam coraz słabsza, a nie bez znaczenia były też z pewnością trzy ciąże zakończone szczęśliwymi porodami, a także karmienie piersią i wyczerpująca opieka nad dziećmi oraz godzenie jej z obowiązkami zawodowymi.

W końcu moje wyniki i samopoczucie stały się trudne do zaakceptowania, nasiliły się biegunki na przemian z wymiotami. Kiedy nie miałam już siły funkcjonować, dostałam skierowanie do szpitala. Podczas przyjęcia na oddział lekarz po obejrzeniu moich ostatnich wyników krwi ocenił, że bez żadnych dodatkowych badań nadaję się do transfuzji krwi. Nie podano mi jej jednak, ale zaczęła się szczegółowa diagnostyka laboratoryjna oraz badania obrazowe: RTG, USG, gastroskopia z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego z opuszków dwunastnicy i innych odcinków przewodu pokarmowego, kolonoskopia.

Po gastroskopii usłyszałam, że przeprowadzający badanie lekarz nigdy nie widział takiego obrazu jelita, jaki zobaczył u mnie. Wynik ferrytyny wynosił 4, czyli blisko 0. Mój organizm nie miał już możliwości samodzielnie, bez  wspomagania żelazem, wytwarzać czerwonych krwinek. Okazało się, że ostatnio żyłam „na oparach”. Na koniec dotarły wyniki badań pobranych wycinków, które wykazały zanik kosmków jelitowych. Wtedy została postawiona diagnoza: celiakia. Dowiedziałam się, że anemia była skutkiem niezdiagnozowanej celiakii, a mój organizm nie wchłaniał składników odżywczych z przyjmowanych pokarmów.

Czym jest anemia?

Niedokrwistość jest stanem, w którym we krwi występuje zbyt mała liczba czerwonych krwinek, lub gdy w ich wnętrzu znajduje się za mało hemoglobiny transportującej tlen. W zdrowym organizmie części składowe krwi produkowane są w szpiku kostnym. Do ich produkcji niezbędne są m.in: żelazo, kwas foliowy i witamina B12. I tych właśnie składników może brakować osobom chorym na celiakię. Głównie poprzez upośledzone wchłanianie, spowodowane zanikiem kosmków jelitowych. Pacjenci z niezdiagnozowaną celiakią wykazują niedobory wielu składników odżywczych, minerałów i witamin. Nawet jeśli nie mają objawów jelitowych kojarzonych z celiakią.

W trakcie diagnozy osoby z celiakią mają niedobór:

• żelaza – 12-69% (dorośli) i 10-20% (dzieci)
• kwasu foliowego – 20-30%
• witaminy B12 – 8-41%

Oprócz braku żelaza, kwasu foliowego i witaminy B12, niedokrwistość w celiakii może też być spowodowana utratą krwi lub związana ze współistniejącymi chorobami zapalnym jelit.

Niedokrwistość z niedoboru żelaza

Anemia tego typu pojawia się, gdy zasoby żelaza w organizmie są wyczerpane, a zapotrzebowanie organizmu na ten pierwiastek nie jest zaspokajane przez źródła pokarmowe. Stężenie hemoglobiny we krwi drastycznie się obniża, czerwone krwinki są mniejsze, spada dotlenienie mięśni. Chory jest osłabiony, pojawia się przewlekłe zmęczenie.

Zapotrzebowanie na żelazo jest zwiększone między 6 a 18 miesiącem życia. Potem u kobiet w okresie pokwitania i płodności. Szczególnie groźny jest niedobór żelaza w pierwszym roku życia, kiedy gwałtownie rozwija się mózg i układ nerwowy. Żelazo jest także niezbędne dla funkcjonowania enzymów zaangażowanych w syntezę neuroprzekaźników: serotoniny i dopaminy. Celiakia występuje u 2-5% pacjentów z niedokrwistością z niedoboru żelaza.

Niedokrwistość z niedoboru kwasu foliowego i witaminy B12

Szczególnie istotna jest rola witaminy B12. Bez niej kwas foliowy nie może ulec niezbędnym przemianom, by móc pełnić swoją rolę w procesie budowy czerwonych krwinek. Jest ona także konieczna w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. Nawet niewielkie i średnie niedobory B12 mogą się odbić na funkcjonowaniu: mózgu, rdzenia kręgowego czy poszczególnych nerwów w naszym ciele. Więcej informacji na temat roli superwitaminy B12 w powstawaniu anemii i innych problemów zdrowotnych znajdziesz TUTAJ.

Jak sobie pomóc?

Masz trudną w leczeniu anemię? Jesteś ciągle zmęczona(-y) i osłabiona(-y)? Masz inne objawy, które Cię niepokoją? Chodzisz od lat do lekarzy różnych specjalności i nadal nie wiadomo, co Ci jest? Sprawdź, może to celiakia. Nie przechodź na dietę bezglutenową bez badań, to ważne!

Przeczytaj, jak zdiagnozować celiakię.