Czy mam celiakię? Jak to sprawdzić?

Podejrzewasz, że to gluten może być przyczyną twoich dolegliwości? Chcesz  sprawdzić, czy masz celiakię? Podpowiadamy krok po kroku, jak się o tym przekonać. A jeśli wiesz już wszystko na temat celiakii i glutenu – podaj dalej! Wyślij link do artykułu znajomej osobie, która latami chodzi od lekarza do lekarza. Może źródłem jej problemów też jest gluten?

Gluten. Ten powszechny składnik tradycyjnej diety może być przyczyną poważnych problemów ze zdrowiem, w tym celiakii (tu znajdziesz więcej informacji o chorobie). Celiakia może się doskonale maskować pod postacią innych schorzeń, dlatego bywa nazywana klinicznym kameleonem. Powoduje nie tylko kłopoty z przewodem pokarmowym: ból brzucha, biegunki, wzdęcia czy zaparcia. Częstym objawem choroby mogą być np. anemia, afty w ustach, silne migreny czy zaburzenia neurologiczne.

Jeśli podejrzewasz, że szkodzi ci gluten, koniecznie przeczytaj jak wiele objawów może powodować. Sięgnij też po nasz poradnik, który znajdziesz tutaj w pliku PDF. Rozdział I poświęcony jest w całości celiakii i jej obliczom. Możesz także obejrzeć webinar na ten temat z udziałem dr n. med. Wojciecha Marlicza pt. „Celiakia – mistrzyni w chowanego”.

Najważniejsza prawidłowa diagnoza

Sprawa jest skomplikowana, bo możesz nie mieć celiakii, ale alergię na pszenicę lub nieceliakalną nadwrażliwość na gluten/pszenicę. Różnice między tymi chorobami świetnie wyjaśni ci też webinar z udziałem dr hab. n. med. Piotra Dziechciarza – „Jak odróżnić bizona od żubra, czyli o diagnostyce różnicowej chorób zależnych od glutenu”.

Pamiętaj, by przed diagnozą nie przechodzić dietę bezglutenową! Nie rób tego pod wpływem przeczytanych lub zasłyszanych informacji czy „na próbę”.  Jeśli przestaniesz jeść gluten, twój organizm zatrzyma wytwarzanie charakterystycznych dla celiakii przeciwciał. A wtedy wyniki badań będą nieprawdziwe i nie dowiesz się, na co chorujesz.

Bezpośrednie spożywanie glutenu jest niezbędne, by choroba w ogóle się rozwinęła. Na przykład niemowlę karmione wyłącznie mlekiem mamy nie może mieć celiakii, bo jego jelita nie miały jeszcze kontaktu z glutenem. 

Celiakię diagnozuje gastroenterolog

Nie lekarz POZ, alergolog czy jakikolwiek inny specjalista. Nawet jeśli dokuczają ci objawy neurologiczne czy anemia, po diagnozę musisz udać się do gastroenterologa. W przypadku diagnozy dziecka – gastroenterologa dziecięcego. Nie ukrywamy – ścieżka diagnostyczna bywa trudna, szczególnie jeśli twoje objawy to nie biegunka i ból brzucha. Dlatego jeżeli chcesz przyspieszyć rozpoznanie, możesz samodzielnie wykonać badania krwi w kierunku celiakii w każdym większym laboratorium (pamiętaj – jedząc normalnie gluten!). O tym, jakie przeciwciała zbadać, przeczytasz tutaj.

Gastroskopia też jest dla ludzi

A w przypadku podejrzenia celiakii jej wykonanie jest kolejnym niezbędnym elementem diagnozy. Podczas tego zabiegu lekarz wprowadza do przewodu pokarmowego miękką sondę z małą kamerą na końcu. Dzięki temu może zajrzeć do wnętrza jelita i pobrać jego fragmenty do badania (zabieg nie boli). Pamiętaj – dla prawidłowej diagnozy lekarz powinien pobrać przynajmniej 5 wycinków z różnych fragmentów jelita, w tym 1 z opuszki dwunastnicy. To dlatego, że jelito może być zniszczone nierównomiernie. Warto to wcześniej omówić z lekarzem. W pobranych wycinkach ocenia się stopień zaniku kosmków w tzw. skali Marsha i ta ocena wraz z wynikiem badań krwi jest podstawą dla potwierdzenia lub wykluczenia celiakii. 

U dzieci gastroskopię z biopsją przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Pod pewnymi warunkami można też z niej zrezygnować. Tu piszemy jakimi.

A co po diagnozie?

Jeśli okaże się, że to faktycznie gluten jest powodem twoich problemów – nie martw się. Przejście na dietę bezglutenową potrafi zdziałać cuda. A poza tym – nie jesteś z tym sam(a). Służymy ci potrzebną wiedzą i wsparciem nie tylko zaraz po diagnozie, ale także na kolejnych etapach zdrowienia i zgłębiania nowego bezglutenowego stylu życia.

Czy mam celiakię? Jak to sprawdzić?