Aktualności

Takie pytanie powinien sobie zadać każdy, kto latami nie może znaleźć przyczyny swoich wielorakich dolegliwości. Pisaliśmy już o anemii, problemach neurologicznych, z płodnością, z jamą ustną. Celiakia – mistrzyni w chowanego ma jeszcze szereg innych „kryjówek”. Zatem gdzie jeszcze potrafi się schować?

Objawy celiakii mogą się zmieniać w czasie i różnić w zależności od osoby, jej wieku i płci. Mogą mieć różne nasilenie, od łagodnych do ciężkich. Lekkie przypadki bywają niezauważalne. Wiele osób przyzwyczaja się do obniżonej jakości stanu zdrowia. Dopiero gdy przechodzą na dietę, zdają sobie sprawę, że cierpieli np. na chroniczne zmęczenie czy mgłę mózgową. Celiakia była długo uważana za schorzenie dziecięce – nic bardziej błędnego! Chorują osoby w każdym wieku, a najczęściej wykrywa się ją u 30-50-latków.

Klasyczne objawy jelitowe

Przewlekła biegunka, bóle i wzdęcia brzucha, a także utrata wagi i niedobór witamin i minerałów, nawet pomimo suplementacji. To może być efekt zespołu złego wchłaniania i niedożywienia organizmu spowodowanego zanikiem kosmków jelitowych.

Dzieci z klasyczną celiakią przestają rosnąć i przybierać na wadze, mogą mieć rozdęty brzuch i zaburzenia podobne do depresji. U dorosłych dominują jednak objawy pozajelitowe, a ich spektrum jest bardzo szerokie.

Choroba może również przypominać objawy zespołu jelita nadwrażliwego. Część chorych ma bóle brzucha i zaparcia, zgagę, dyspepsję, nudności czy wymioty. Objawy zaczynają się już w jamie ustnej. Celiakii może też towarzyszyć nietolerancja laktozy czy mikroskopowe zapalenie jelita grubego.

Kiedy jeszcze warto zbadać się w kierunku celiakii

Objawy celiakii mogą dotyczyć praktycznie każdego narządu. Chorzy mogą cierpieć na problemy otolaryngologiczne (niedosłuch czuciowo-nerwowy, obturacyjny bezdech senny, perforację przegrody nosa, krwawienie z nosa) czy skórne (choroba Dühringa, łuszczyca).

Charakterystycznym symptomem jest osteoporoza. Zmniejszona gęstość kości w momencie rozpoznania występuje u od 26 do 72% osób z celiakią i może być niezależna od obecności objawów ze strony przewodu pokarmowego. Celiakia jest też związana z 30% ogólnym wzrostem ryzyka złamań i 69% zwiększonym ryzykiem złamania biodra.

U osób z niezdiagnozowaną celiakią wczesna miażdżyca, zmieniony metabolizm cholesterolu i stan zapalny wiążą się ze zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych, w tym zakrzepicy (zapalenia żył), choroby niedokrwiennej serca, udaru i migotania przedsionków.

Chorobie towarzyszą bóle kostne i stawowe, zaburzenia hormonalne (opóźnione dojrzewanie, wczesna menopauza, problemy z płodnością czy schorzenia tarczycy).

Celiakia często towarzyszy chorobom autoimmunologicznym, jak cukrzyca typu 1, choroba Hashimoto, niedobór IgA, autoimmunologiczne choroby wątroby, łysienie plackowate, bielactwo nabyte, choroba Addisona, zespół Sjögrena, i chorobom genetycznym (zespół Downa, Turnera i Williamsa).

Lekarze, bądźcie uważni!

Ze względu na swoją różnorodną manifestację i szereg chorób współistniejących, celiakia powinna znajdować się w obszarze zainteresowań niemal wszystkich specjalności medycznych: alergologów, endokrynologów, ginekologów, hematologów, neurologów, psychiatrów, reumatologów i innych. Czy tak jest?

Edukacja, upowszechnianie wiedzy na temat kompleksowości objawów celiakii, jest jednym z celów naszego Stowarzyszenia. Misję tę realizujemy wiele lat, ale pracy wciąż jest przed nami wiele.